Phốt là một tiếng lóng mới xuất hiện trong giới trẻ trong khoảng từ vài năm trở lại đây và nó được sử dụng với tần suất dày đặc trên các trang mạng xã hội. Cứ mỗi lần có một vụ phốt xoay quanh một cá nhân hay một người nào đó thì sẽ được cư dân mạng hóng nhiệt tình. Vậy phốt là gì và có ý nghĩa ra sao trên mạng xã hội, hãy cùng Timapp tìm hiểu ngay dưới đây nhé!
Phốt là gì?
Theo nghĩa đen, phốt ám chỉ bể phốt, nơi đựng chất thải của con người và chất thải sinh hoạt. Đặc điểm dễ nhận thấy nhất của bể phốt đó chính là không sạch sẽ, thường xuyên xuất hiện những mùi hôi thối cực kỳ khó chịu
Còn theo nghĩa bóng theo đúng từ phốt của giới trẻ ngày nay chính là những mặt tối hay thậm chí là những bí mật không hay của ai đó dù cố giữ bí mật nhưng vẫn bị phanh phui, chủ yếu là trên mạng xã hội. Phốt là gì? Đó có thể là một đoạn tin nhắn, đoạn ghi âm, hình ảnh, video clip hay bất kỳ một thông tin khác.
Những từ ngữ liên quan đến phốt
Bóc phốt là gì? Đây chính là người đưa ra những thông tin công khai lên MXH cho nhiều người biết. Những thông tin khi bóc phốt thường không phải là việc tốt đẹp mà là chỉ ra những việc sai trái nhằm làm xấu hình ảnh, danh tiếng của ai đó trước mặt mọi người.
Dính phốt là gì? Dùng để ám chỉ những người đang bị người khác bóc phốt, bị bóc mẽ mọi sự việc sai trái cho mọi người biết. Dính phốt được sử dụng cho một hay nhiều người bị bóc phốt đều được.
Hóng phốt là gì? Ám chỉ những người đọc, hóng các tin tức của bài phốt, bất kỳ tin tức phốt ai đều được nhóm người này ủng hộ nhiệt tình. Đặc biệt nếu đối tượng bị phốt là một người nổi tiếng thì biệt đội hóng phốt sẽ càng hùng hậu và được bình luận cũng như chia sẻ muôn phương.
Xem thêm: Toxic là gì? Các dấu hiệu nhận biết về người Toxic trong xã hội
Nguồn gốc của từ “phốt”
Để hiểu được cặn kẽ phốt là gì, chúng ta cần tìm hiểu sâu hơn về nguồn gốc của từ lóng này. Từ phốt được bắt nguồn từ chữ “faute” trong tiếng Pháp, mang ý nghĩa là “lỗi”. Từ này cũng tương tương tự với từ “fault” trong tiếng Anh.
Xét về nghĩa đen trong tiếng Việt thì phốt là hố phân, còn được gọi là bể phốt (hầm tự hoại, hầm cầu). Bể phốt cũng là một từ được vay mượn từ tiếng Pháp nhưng tiếng gốc lại là fosse (cái hố) trong fosse septique
Phốt là tốt hay xấu?
Tùy những trường hợp khác nhau mà bóc phốt sẽ nhận được những ý kiến khác nhau bởi bóc phốt sẽ có 2 mặt: mặt tốt và mặt xấu.
Về mặt tích cực, bóc phốt sẽ đưa những điều tiêu cực ra ánh sáng. Chẳng hạn như một sản phẩm chất lượng kém của một công ty nào đó cho người dùng né tránh, hành động sai trái của người nào đó vi phạm quy chuẩn đạo đức để xã hội lên án,…
Tuy đây là những thông tin với người bị dính phốt là tiêu cực nhưng lại là tư liệu cho nhiều người để tránh rơi vào “lối mòn” của người đi trước.
Còn xét về mặt tiêu cực thì nhiều người chỉ bóc phốt nhằm trả thù hay cố tình dìm xuống một sản phẩm hay một người nào đó. Chính vì thế họ thường nói quá, phóng đại lên chỉ từ một việc bé cỏn con. Thậm chí có người còn kể những điều không đúng sự thật, gây ảnh hưởng lớn đến nhiều cá nhân và tổ chức.
Mặt khác, đối với những người trong ngành truyền thông hay một ekip nào đó muốn một người nổi lên nhờ “content bẩn” hay scandal thì phốt chính là một ngón nghề cao tay. Chỉ cần một “cú phốt” nhè nhẹ thì một sản phẩm hay một tên tuổi vô danh sẽ vụt sáng trở thành tâm điểm chỉ sau một đêm.
Tuy nhiên cách này không phải ai cũng có thể sử dụng được vì không phải là một cách thức an toàn hoặc danh tiếng khi đã nổi tiếng sẽ ảnh hưởng rất nhiều.
Bốc phốt trên mạng vi phạm pháp luật không?
Ngoài câu hỏi phốt là gì thì rất nhiều người cũng thắc mắc rằng bốc phốt có vi phạm pháp luật không? Câu trả lời là có vì xét theo một khía cạnh nào đấy, hành động này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm của người khác. Điều đó cũng được quy định trong các quy định của pháp luật nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Cụ thể:
Tội xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác
Vi phạm Hiến pháp 2013: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn”.
Theo Điểm a khoản 1 Điều 8 Luật An ninh mạng năm 2018 thì hành vi dùng lời lẽ tho tục, chửi bới trong các bài đăng trên MXH nhằm hướng đến một cá nhân có thể bị xử lý hành chính. Thêm vào đó, việc cung cấp thông tin sai sự thật cũng vi phạm điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP ngày 3-2-2020 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử. Các tổ chức vi phạm sẽ bị phạt từ 10-20 triệu còn cá nhân thì chịu mức phạt 5-10 triệu.
Tội làm nhục người khác và tội vu khống (Bộ luật Hình sự 2015)
Những hành động bóc phốt xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm sẽ có nguy cơ bị truy cứu trách nghiệm hình sự (Khoản 2 Điều 155, Bộ luật Hình sự 2015). Mức án phạt sẽ từ 3-24 tháng. Trong trường hợp bóc phốt sai sự thật, lan truyền những điều không đúng sự thật sẽ có nguy cơ bị phạt tù từ 1-3 năm tù (Khoản 2 Điều 156 Bộ luật hình sự 2015).
Tội sử dụng trái phép thông tin, hình ảnh của người khác
Việc tự ý sử dụng và đăng tải thông tin, hình ảnh mà chưa được chủ nhân đồng ý nhằm mục đích bóc phốt trên MXH có thể bị phạt từ 10-20 triệu (Theo điểm e khoản 3 Điều 102 của Nghị định 15/2020/NĐ-CP).
Các trách nhiệm dân sự
Các hành vi bóc phốt xúc phạm danh dự, nhân phẩm cũng như uy tín của một người sẽ phải nộp phạt theo Điều 592 Bộ luật Dân sự năm 2015. Gồm có:
“a) Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại;
b) Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút;
c) Thiệt hại khác do luật quy định”
Hình phạt khác
Ngoài những mức phạt trên, người bốc phốt còn phải bồi thường cho nạn nhân một khoản tiền bù đắp về mặt tổn thất tinh thần. Số tiền này sẽ được 2 bên tự động thỏa thuận với nhau. Trong trường hợp không thể tìm ra được tiếng nói chung thì mức bồi thường tối đa sẽ không được vượt quá 10 lần so với mức lương cơ sở.
Những lưu ý khi bốc phốt để không phạm pháp
Nếu tìm hiểu kỹ nghĩa của từ phốt là gì thì chắc chắn bạn sẽ biết được rằng đây không hẳn là một hành động xấu. Thực tế là vẫn có những hành động bóc phốt mang lại giá trị tích cực. Tuy nhiên, để không vướng phải những rắc rối không đáng có, bạn cần lưu ý vài điểm cơ bản dưới đây.
- Tìm hiểu và tuân thủ nghiệm ngặt các quy tắc ứng xử trên mạng xã hội đã được Bộ thông tin và Truyền thông ban hành.
- Chỉ sử dụng hình ảnh, thông tin cá nhân người khác khi đã xin phép và được chấp thuận. Đồng thời nên lưu lại bằng chứng dạng văn bản.
- Khi bóc phốt, không sử dụng những tin nhắn được chụp trộm, chụp màn hình cuộc nói chuyện riêng tư của người khác.
- Trong trường hợp có thông tin xác thực về các hành vi trái pháp luật, bạn cần phải lưu giữ các bằng chứng và chuẩn bị tài liệu để trình báo với cơ quan công an sớm nhất. Điều đó giúp loại trừ trách nghiệm hình sự của bạn với tội không tố giác tội phạm (Quy định tại Điều 389 BLHS 2015).
Trên đây là những thông tin cụ thể về từ phốt cũng như phốt là tốt hay xấu. Mong rằng qua bài viết trên, bạn đã biết được phốt là gì và tại sao người ta lại “hóng phốt” nhiều đến thế. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết và hẹn gặp lại trong những bài viết tiếp theo của Timapp.vn.
